Göçmen Kaçakçılığı

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU

Göçmen kaçakçılığı suçu 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 79. Maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre ;

" Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan;

a) Bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkan sağlayan,

b) Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlayan,

Kişi, beş yıldan sekiz yıla kadar hapis ve bin günden on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Suç, teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi, tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur.

(2) Suçun, mağdurların;

a) Hayatı bakımından bir tehlike oluşturması,

b) Onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi,

hâlinde, verilecek ceza yarısından üçte ikisine kadar artırılır.

(3) Bu suçun; birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde verilecek ceza yarısına kadar, bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde verilecek ceza yarısından bir katına kadar artırılır.

(4) Bu suçun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur. " şeklinde hüküm altına alınmıştır.

SUÇUN UNSURLARI

1.FAİL :

Söz konusu suçun işlenmesi için kanunda herhangi bir ayrım yapılmamıştır bu bakımdan belirtilen suçu herkes işleyebilecektir. Diğer yandan suçun failinin Türk veya yabancı olması arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Suçun gerçekleşmesi için birden fazla kişinin birlikte hareket etmesi aranmadığından, çok failli suç niteliği taşımamaktadır. Buna karşılık, suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi, 79. maddenin 2. fıkrası uyarınca daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hal olarak öngörülmüştür. Failin kamu görevlisi olması ve kendisine görevi dolayısıyla verilmiş araç ve gereçleri suçun işlenmesi sırasında kullanması halinde, TCK’nın 266. maddesi uyarınca ceza artırılacaktır.

Bununla birlikte kanun maddesinin 4. Fıkrasında belirtildiği üzere suçu tüzel kişinin işlemesi halinde güvenlik tedbirlerine hükmolunacaktır.

2. MAĞDUR :

TCK'nun 79. madde gerekçesinde; "Kaldı ki, bu suçta asıl mağdurlar, çaresizlik ve yoksullukları nedeniyle kendilerine bir ekmek kapısı açmak için çırpınan insanlardır." diye belirtilerek göçmenleri suçun mağduru olarak kabul etmiştir.

TCK'nın 79/2. maddesinde geçen; "mağdurların" ibaresinden de anlaşılacağı üzere suçun mağduru olarak gerçek kişi olan göçmenler kabul edilmiştir.

Yine madde metninde belirttiği üzere suçun mağduru bir başka ülkeye göç etmek amacını taşıyan 'Türk vatandaşı' veya 'yabancı' kimse olduğu anlaşılmaktadır.

3. FİİL :

Göçmen kaçakçılığı suçu için de seçimlik hareketli bir suç söz konusudur. Bu seçimlik hareketlerden birinin veya birkaçının gerçekleşmesi ile suçun korunan hukuki yararı ihlal edilmiş olmaktadır. Buna göre; "bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkân sağlayan", "Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkân sağlayan" şeklindeki seçimlik hareketlerden birinin gerçekleşmesi halinde suç tamamlanmış olmaktadır. Bu seçimlik hareketlerden birden fazlasının bir arada gerçekleşmesi halinde de yine tek suç vardır. Failin her bir seçimlik hareket için ayrı ayrı değil tek bir suç için cezalandırılması gerekmektedir.

4. SUÇUN NİTELİKLİ UNSURLARI :

Göçmen kaçakçılığı suçunda daha az cezayı gerektiren nitelikli unsurlar gösterilmemiş, ancak daha çok cezayı gerektiren nitelikli unsurlar gösterilmiştir. Buna göre;

Bu suçun, mağdurların hayatı bakımından bir tehlike oluşturması veya onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi,

Suçun; birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi,

Suçun, bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi,

Söz konusu hallerde failler hakkında daha ağır cezaya hükmedilecektir.

5. MANEVİ UNSURLAR :

Göçmen kaçakçılığı suçu kastla işlenebilen bir suçtur. Fail suçun kanuni tanımda belirtilen; "bir yabancıyı ülkeye sokma veya ülkede kalmasına imkan sağlama" ile "Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlama" seçimlik hareketlerini bilerek ve isteyerek yapmalıdır.

6. TEŞEBBÜS :

Göçmen kaçakçılığı suçunun; "bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkân sağlayan" ile "Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkân sağlayan" şeklindeki seçimlik hareketlerinin her birinde teşebbüs mümkündür. Örneğin; doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat karşılığında bir yabancıyı aracına saklayarak yurda sokmaya çalışan veya hakkında yurt dışına çıkış yasağı olan bir Türk vatandaşını aracına saklayarak yurt dışına çıkarmaya çalışan kişinin sınır kapısında yakalanması halinde, ülkeye sokma veya ülkeden çıkarma hareketleri tamamlanmadığından eylem teşebbüs aşamasında kalmış demektir.

7. YAPTIRIM VE KOVUŞTURMA USULÜ:

Göçmen kaçakçılığı suçunun düzenlendiği TCK'nın 79. maddede ayrıca şikayete tabi olduğu belirtilmediğinden kamu düzeni gereği reesen soruşturulacak bir suçlardandır.

Bununla birlikte göçmen kaçakçılığı suçunun işlendiğine ve bu suçtan elde edildiğine dair somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebebi bulunan hallerde, şüpheli veya sanığa ait ulaşım araçlarına, taşınmaz, hak ve alacaklara el konulabilecektir.

Özellikle tüzel kişi organ veya temsilcileri vasıtasıyla işlenen göçmen kaçakçılığında, tüzel kişiliğin ana gelir kaynağını bu faaliyetlerin oluşturması halinde bu tedbire başvurulabilecektir.

Diğer yandan göçmen kaçakçılığı suçunda yargılama yapma görevi asliye ceza mahkemesidir.